Tradycje kulturowe Hazów/Chazów na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego

„Tradycje kulturowe Hazów/Chazów” zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 8 sierpnia 2024 r. Lista ta jest prowadzona przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, a Hazy znajdują się na niej obok zacnych sąsiadów, takich jak np. szopkarstwo krakowskie, „barbórka”, Gratulujemy i życzymy instytucjom i lokalnej społeczności, która utożsamia się z kulturą ludową hazakich/chazackich przodków, wszystkiego najlepszego oraz owocnej aktywności w obszarze działań związanych z zachowaniem i popularyzacją folkloru Hazów/Chazów.

LGD Gościnna Wielkopolska miała zaszczyt współpracować ze społecznością lokalną Hazów/ Chazów w ramach realizacji projektu współpracy „Odrębność kulturowa łączy obszary Wielkopolski i Kujaw”.

Na stronie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego czytamy:

Tradycje kulturowe Hazów/Chazów

Hazy/Chazy to mikroregion w południowo-zachodniej Wielkopolsce, gdzie osadnicy z północnego Śląska, dzięki izolacji spowodowanej powodziami, wykształcili odrębną tożsamość i specjalizację w melioracji, rybołówstwie oraz produkcji węgla drzewnego.

Kultura Hazów/Chazów cechuje się unikalną gwarą z mazurzeniem oraz tradycją muzyczną, w której dominują kapele ludowe grające na dudach i skrzypcach. Najbardziej charakterystyczny hazacki/chazacki zwyczaj roku obrzędowego to „Palenie żuru”, czyli rytuał żegnania Wielkiego Postu. Podobnie praktykowany jest tzw. „pochód smolorzy”, nawiązujący do zwyczaju dawnych leśników, zajmujących się wyrębem drzew i wyrobem dziegciu.

Hazacy/Chazacy znani są także z rękodzieła artystycznego, zwłaszcza białego haftu, który zdobi ich tradycyjne stroje. Charakterystyczny jest również tamtejszy krajobraz kulturowy, niezwykle bogaty w kapliczki pasyjne, będące zabytkami ludowej architektury sakralnej. W Hazach/Chazach centralnych występuje też specyficzna cecha budownictwa. Budynki z małymi okienkami w ścianach szczytowych postawione są szczytami do drogi. Taki układ miał chronić je przed wylewami rzek.

O tym doniosłym wydarzeniu można przeczytać też w Gazecie rawickiej nr 10/2024 (ROK XXXI).